We use cookies on this site to enhance your user experience. Do You agree?

Ostatnia flotylla. Eskadra kaperska Augusta II Wettina w latach 1700-01. Organizacja, działania zbrojne, tło polityczne

Celem projektu jest zbadanie genezy utworzenia i działalności flotylli kaperskiej, powołanej  przez Augusta II Wettina w pierwszych miesiącach Wielkiej Wojny Północnej. Jesienią 1700 r. król powołał niedużą flotyllę kilku – kilkunastu okrętów, których kapitanów werbowano do służby w Danii i w Dunkierce (m. in. Cornelius Neuvell, dowódca fregaty „Postilion”), a którzy mieli podjąć się walki z szwedzką żeglugą bałtycką i wspomóc walczących koalicjantów w dźwiganiu ciężaru wojny. Była to zarazem ostatnia w dziejach Rzeczypospolitej udana próba stworzenia większej morskiej siły zbrojnej. Rozpoczęte przez królewskich kaprów działania rajderskie stanowiły niespodziankę dla Szwedów, toteż rychło podjęli oni wysiłki unicestwienia flotylli i zdławienia zagrożenia w zarodku.

Dotychczasowe badania na tematem, podjęte przez Przemysława Smolarka w latach 50. XX w. nie wyszły poza stadium przyczynku źródłowego. Jak doszło do powołania flotylli? Jaka była jej liczebność i jak długo działała? Czy prócz działań stricte militarnych, miała też służyć do innych celów, np. politycznych? Czy jej działalność była formą wojny hybrydowej, obliczoną przez Augusta jako elektora saskiego, na wciągniecie wciąż neutralnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów do wojny ze Szwecją? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań wciąż nie znamy.

Główne źródło w badaniach stanowić będą materiały dyplomacji szwedzkiej, duńskiej i sasko-polskiej tego okresu, przechowywane w Hauptstaatsarchiv w Dreźnie, Riksarkivet w Sztokholmie, Rigsarkiv w Kopenhadze, oraz Latvijas Valsts vēstures arhīvs w Rydze; Przyjęte założenia badawcze mają przedstawić dzieje flotylli nie tylko w kontekście stricte militarnym, ale wręcz przede wszystkim pod kątem polityki państw nadbałtyckich i ich wzajemnych interakcji (tak militarnych, dyplomatycznych, jak i ekonomicznych) u progu XVIII stulecia, do dziś w dużej mierze niezbadanych. Podjęta zostanie również próba ukazania działalności flotylli Augusta II na szerszym tle porównawczym z procederem prężnego ówcześnie korsarstwa zachodnioeuropejskiego.