Pracownia Historii Cyfrowej

Na Wydziale Historii, na mocy zarządzenia dziekana WH, została utworzona Pracownia Historii Cyfrowej.

Czym jest historia cyfrowa?

Najprostsza odpowiedź jest dość ogólna. Historia cyfrowa to takie badania, które bazują na informacjach związanych z przeszłością, ale ich przetwarzanie polega na wykorzystaniu najnowszych technologii cyfrowych po to, bo ułatwiać pracę innym badaczom przeszłości.

Pojęcie historii cyfrowej łączy się więc z nowoczesnymi narzędziami cyfrowymi. Takie działania pomagają humanistom na różnych etapach ich pracy i wpływają na organizację badań. Mają zarówno praktyczne, jak i teoretyczne znaczenie. Takie metody pracy pozwalają na bardziej efektywną i innowacyjną pracę badawczą.

Czym jest cyfrowa edycja tekstów?

Edycja cyfrowa to tekst zakodowany w uniwersalny sposób i udostępniony szerokiej publiczności w Internecie zarówno w formie zwizualizowanej (pod pewnymi względami przypominającej tradycyjne edycje papierowe), jak i w formie kodu źródłowego, który użytkownicy mogą pobrać i wykorzystywać dalej do własnych badań. Wykorzystujemy nowoczesne technologie do analizy tekstów historycznych po to, by ułatwić interpretację zjawisk.

Jak wygląda cyfrowa edycja tekstów od strony praktycznej?

Przy cyfrowej edycji tekstów korzystamy ze standardów kodowania TEI oraz języka znaczników XML.

TEI, czyli “Text Encoding Initiative”, to ustandaryzowany sposób kodowania tekstu za pomocą specjalnych oznaczeń tekstowych. Polega on na stosowaniu wytycznych i reguł, które pozwalają na strukturalne oznaczenie różnych elementów w tekście, np. tytułów, akapitów, cytatów, notek, przypisów itp., co potem umożliwia komputerową analizę, przeszukiwanie i udostępnianie tekstów w bardziej zaawansowany sposób. Standard ten opiera się na języku znaczników XML (eXtensible Markup Language) i oferuje bogaty zestaw elementów i atrybutów do precyzyjnego opisywania struktury i treści tekstów.

Teksty, które są opisywane przy pomocy kodowania TEI prezentujemy za pomocą narzędzia TEI Publisher.

Taki wystandaryzowany sposób kodowania umożliwia tworzenie bogatych korpusów tekstowych, które są cenne dla badaczy oraz projektów związanych z analizą tekstu i naukami humanistycznymi.

Poza kodowaniem TEI stosujemy równie przyjazną użytkownikom wizualizację danych, by zobrazować dane zjawisko np. na przestrzeni lat czy miejsc.

Ogromną korzyścią dla badacza jest to, że –  otrzymując pewien zestaw materiałów źródłowych – dzięki filtrom, sam może łatwo wybrać interesujący go zakres, które dodatkowo może przedstawić w postaci wizualizacji czasowo-przestrzennych (np. na mapie, wykresie, tabeli).

Jakie teksty będziemy badać?

Pracownia zamierza prowadzić projekty związane z różnymi okresami historycznymi oraz źródłami. Obecnie koncentrujemy się na opracowywaniu listów polskich z pierwszej połowy XIX wieku. Będziemy jednak poszerzać naszą działalność o inne rodzaje źródeł, takie jak teksty historiograficzne, na przykład łaciński katalog dostojników kościelnych z XV wieku.

Korzyści?

Dzięki naszym działaniom chcemy przekazywać historię w bardziej przystępny i interaktywny sposób. Z czasem zamierzamy coraz intensywniej w prace włączać studentów Wydziału. Liczymy na to, że dzięki opracowywaniu różnych baz danych zdobędą umiejętności przydatne nie tylko w pracy badawczej, ale również na dzisiejszym rynku pracy.

Strona internetowa Pracowni Historii Cyfrowej