Raport z warsztatów „Jewish Dis/Connections across and beyond the Modern Mediterranean”

W dniach 6–8 kwietnia 2025 roku Uniwersytet Warszawski odbyły się warsztaty naukowe pt. „Jewish Dis/Connections across and beyond the Modern Mediterranean”, które zgromadziły szesnastu badaczy z całej Europy. Celem wydarzenia było przedefiniowanie historii Żydów poprzez pryzmat Morza Śródziemnego, podkreślając mobilność ludzi, idei i instytucji oraz kwestionując tradycyjne, eurocentryczne narracje.

Organizatorzy – dr Magdalena Kozłowska (Uniwersytet Warszawski), dr Noëmie Duhaut (University of Southampton) i dr Sasha Goldstein-Sabbah (University of Groningen) – zaproponowali integracyjne podejście do historii Żydów, uwzględniające transnarodowe i transimperialne perspektywy. Wśród poruszanych tematów znalazły się m.in. nacjonalizm, imperium, płeć, rasa i upamiętnienie.

Kluczowe wystąpienie prof. Matthiasa B. Lehmanna (University of Cologne) zachęcało do postrzegania Morza Śródziemnego nie tylko jako łącznika, ale także jako przestrzeni przerwań i redefinicji tożsamości żydowskiej. Prezentacje obejmowały różnorodne zagadnienia, od symbiozy żydowsko-muzułmańskiej w Algierii po migracje Żydów z Salonik i Rodos, ukazując złożoność żydowskiej mobilności i tożsamości w kontekście śródziemnomorskim. 

Warsztaty promowały inkluzywność, łącząc doktorantów i młodych badaczy z doświadczonymi akademikami, co sprzyjało dynamicznej i interdyscyplinarnej wymianie myśli. Dodatkowo uczestnicy odwiedzili Muzeum POLIN oraz Cmentarz Żydowski przy ul. Okopowej, podkreślając głębię żydowskiej historii obecnej w Warszawie.

Unpacking Jewish Dis/Connections: A Mediterranean Journey of Memory, Identity, and Mobility