Historia i kultura Żydów, I stopień
STUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU HISTORIA I KULTURA ŻYDÓW SĄ PROWADZONE W TRYBIE DZIENNYM
Opis studiów
Studia judaistyczne pierwszego stopnia są studiami o charakterze ogólnohumanistycznym i mają charakter historyczny. Koncentrują się na poznawaniu dziejów i kultury Żydów środkowoeuropejskich, szczególnie polskich.
Zajęcia o tematyce żydowskiej objęte programem studiów licencjackich można podzielić na kilka grup:
Pierwszą grupę stanowią zajęcia wstępne na pierwszym roku studiów: Wprowadzenie do studiów żydowskich dostarcza podstawowych informacji o głównych nurtach i ośrodkach badań żydowskich i uczy posługiwania się dostępnymi pomocami naukowymi (bibliografie, słowniki, bazy danych itp.). Wprowadzenie do judaizmu poświęcone jest podstawowym zagadnieniom religii i kultury żydowskiej, najważniejszym tekstom religijnym, świętom i obyczajom, różnym nurtom historycznego i współczesnego judaizmu.
Podstawowy „trzon” studiów stanowią dzieje Żydów w kolejnych epokach, począwszy od czasów starożytnych do współczesności (starożytność, średniowiecze i nowożytność, okres zaborów, okres międzywojenny, Zagłada, diaspora po II wojnie światowej, Państwo Izrael). Składają się na nie wykłady i ćwiczenia. Wykłady prezentują najnowszy stan badań i są szczególnie ważne dla tych dziedzin, gdzie nie ma prac syntetycznych czy podręczników. Ćwiczenia natomiast polegają na wspólnej lekturze i interpretacji tekstów z epoki (oryginalnych lub tłumaczonych). Taka dyskusja nad tekstami odbywa się niewielkich, najwyżej kilkunastoosobowych grupach. Począwszy od okresu średniowiecza zajęcia koncentrują się na dziejach Żydów polskich, ukazując jednak zachodzące zjawiska i procesy na szerszym tle diaspory europejskiej czy światowej.
Bardzo ważną rolę w edukacji judaisty odgrywają języki żydowskie. W trakcje studiów licencjackich studenci uczą się dwóch języków żydowskich: hebrajskiego i jidysz. Znajomość języków żydowskich jest niezwykle istotna – daje możliwość sięgnięcia zarówno do różnych tekstów historycznych (literatura, prasa, teksty religijne itp.), jak i do prac naukowych.
Kolejną grupę stanowią zajęcia z literatury żydowskiej. Mają one przeważnie formę konwersatorium i poświęcone są różnym gatunkom literatury żydowskiej (Biblia, religijna literatura żydowska, literatura jidysz). Wszystkie one opierają się na lekturze i dyskusji nad tekstami.
W trakcie studiów studenci dwukrotnie uczestniczą w praktykach terenowych, czyli objazdach naukowych – wyprawach mających na celu poznanie zabytków materialnych związanych z historią i kulturą Żydów. Celem objazdu na drugim roku studiów jest nauczenie się „odczytywania” krajobrazu, dostrzegania zmian dokonanych przez człowieka (drogi, obwarowania, kształtowanie zieleni), interpretowania zabytków architektury i symboliki przedstawień ikonograficznych, rozpoznawania stylów architektonicznych i zdobniczych. Na trasie objazdu znajdują się oczywiście synagogi i cmentarze żydowskie, ale ważne jest także miejsce osiedli żydowskich w nieżydowskim otoczeniu. Najczęściej na trasie objazdu znajdują się zabytki mniej znane, położone w mało uczęszczanych rejonach, z dala od szlaków turystycznych. Natomiast celem objazdu na trzecim roku studiów jest pokazanie na podstawie zabytków kultury materialnej zjawisk i procesów istotnych dla XIX i XX wieku.
Na pierwszym i drugim roku studiów studenci przygotowują pisemne prace roczne pod kierunkiem opiekuna naukowego. Praca musi być efektem samodzielnej analizy materiału źródłowego (historycznego, literackiego, ikonograficznego itp.) i ma mieć charakter badawczy. Pisanie pracy rocznej uczy zbierania, porządkowania i analizowania materiału, a następnie planowania, komponowania i pisania pracy naukowej. Przygotowują do tego zajęcia na pierwszym roku studiów: Wprowadzenie do studiów żydowskich i Wstęp do pisania prac uniwersyteckich.
Na ostatnim, trzecim roku studiów studenci uczęszczają na seminarium i przygotowują pracę licencjacką. Celem seminarium jest między innymi wskazanie różnych kierunków badań, które można podjąć przygotowując pracę.
W trakcie studiów studenci uzupełniają zajęcia obowiązkowe zajęciami fakultatywnymi, wybieranymi zgodnie z indywidualnymi potrzebami i zainteresowaniami. Każdego roku oferowanych jest wiele zajęć o bardzo różnorodnej tematyce, przede wszystkim dotyczących kultury żydowskiej (myśl żydowska, literatura, sztuka, film itp.). Każdy znajdzie w nich coś dla siebie!
W trakcie studiów licencjackich studenci odbywają także praktyki zawodowe. Celem praktyk jest ułatwienie absolwentom wchodzenia na rynek pracy dzięki zdobyciu pierwszego doświadczenia zawodowego, sprawdzeniu swojej wiedzy w praktycznym działaniu, poznaniu warunków pracy w różnego rodzaju środowiskach oraz ocenie możliwości realizacji własnych planów zawodowych. Miejscem odbywania praktyk są instytucje, których działania związane są z tematyką żydowską,– np. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN Żydowski Instytut Historyczny, Centrum Kultury Jidysz czy Muzeum Warszawy (szczególnie oddziały: Korczakianum oraz Muzeum Warszawskiej Pragi). To właśnie tam absolwenci znajdują często zatrudnienie po zakończeniu studiów.
Potencjał naukowy Wydziału Historii – kadra oraz zbiory biblioteki – zapewniają pełną realizację efektów kształcenia. Studia judaistyczne przygotowują absolwentów do podjęcia studiów judaistycznych II stopnia, a także do dalszego kształcenia się na kierunkach humanistycznych i społecznych.
Co również istotne, judaistyka stanowi bardzo międzynarodową dziedzinę. Już w czasie studiów nasi studenci mają możliwość wyjazdów do innych ośrodków w Europie, Izraelu i USA, np. na kursy językowe, szkoły letnie, kwerendy archiwalne.
Przedmioty obowiązkowe i fakultatywne
Zajęcia fakultatywne
W trakcie studiów studenci uzupełniają zajęcia obowiązkowe zajęciami fakultatywnymi, wybieranymi zgodnie z indywidualnymi potrzebami i zainteresowaniami. W każdym semestrze studenci mają do wyboru kilka takich zajęć. Staramy się, żeby dotyczyły one różnych dziedzin i tematów, tak, aby każdy mógł znaleźć coś dla siebie.
Zajęcia poza Wydziałem Historii
Seminarium licencjackie
Seminarium licencjackie przygotowuje do napisania pracy licencjackiej, jego celem jest dostarczenie inspiracji do wybrania „swojego” obszaru badań i tematu pracy. Podczas zajęć analizowane są teksty pokazujące dawne i współczesne nurty w badaniach nad historią i kulturą żydowską, różne metodologie i warsztaty badawcze. Trzy razy w semestrze studenci seminarium licencjackiego i seminariów magisterskich zbierają się na seminarium Centrum im. Anielewicza, na którym zapraszani goście prezentują swoje badania i świeżo wydane książki.
Studenci uczęszczający na seminarium licencjackie nie są zobowiązani do pisania pracy licencjackiej u osoby prowadzącej seminarium. Mogą wybrać promotora spośród wszystkich pracowników Wydziału Historii, prowadzących zajęcia na studiach „Historia i kultura Żydów” i posiadających co najmniej stopień doktora. Praca powstaje w toku indywidualnych konsultacji studenta z promotorem.
Warunkiem zaliczenia pierwszego semestru seminarium jest przedstawienie konspektu i bibliografii pracy licencjackiej, zatwierdzonych przez promotora. Natomiast zaliczenie drugiego semestru następuje po zatwierdzeniu pracy przez promotora w systemie Archiwum Prac Dyplomowych. Więcej o procedurach antyplagiatowych na stronie „Najważniejsze informacje studiach” w bocznej zakładce „Prace pisemne”.
Praca roczna
Na drugim roku studiów studenci studiów judaistycznych są zobowiązani do napisania pracy rocznej. Praca musi być efektem samodzielnej analizy tekstu źródłowego (historycznego, literackiego, ikonograficznego itp.) i ma mieć charakter badawczy. Pisanie pracy rocznej uczy zbierania, porządkowania i analizowania materiału, a następnie planowania, komponowania i pisania pracy naukowej. Przygotowują do tego zajęcia na pierwszym roku studiów: Wprowadzenie do studiów żydowskich i Wstęp do pisania prac uniwersyteckich.
Studenci zobowiązani są zapisać się na pracę roczną u wybranego opiekuna. Powinien to być pracownik Wydziału Historii, który prowadzi zajęcia na studiach judaistycznych lub którego badania związane są z historią i kulturą żydowską. Temat pracy powinien być z zakresu judaistyki.
Przygotowanie pracy odbywa się w trakcie indywidualnych konsultacji studenta z opiekunem pracy. W ich trakcie omawiany i ustalany jest temat i zakres pracy, baza źródłowa i literatura przedmiotu oraz konspekt pracy. Objętość pracy rocznej zależy oczywiście od tematu i nie sposób podać jej optymalnej wielkości, jednak większość dobrych prac rocznych ma od 10 do 20 stron. Praca powinna być zaopatrzona w przypisy (sporządzone zgodnie z regułami zapisu bibliograficznego) oraz bibliografię, rozdzielającą źródła i opracowania.
Na Wydziale Historii obowiązują procedury antyplagiatowe. Wszystkie prace pisemne, a więc także prace roczne, sprawdzane są w systemie plagiat.pl, który pomaga opiekunowi pracy w ocenie jej samodzielności i oryginalności. Więcej o procedurach antyplagiatowych na stronie „O studiach” w bocznej zakładce „Prace zaliczeniowe, roczne, dyplomowe”.
Objazdy naukowe
Objazd naukowy dla studentów drugiego roku studiów judaistycznych trwa 5 dni. Jego celem jest nauczenie się „odczytywania” krajobrazu, dostrzegania zmian dokonanych przez człowieka (drogi, obwarowania, kształtowanie zieleni), interpretowania zabytków architektury i symboliki przedstawień ikonograficznych, rozpoznawania stylów architektonicznych i zdobniczych. Na trasie objazdu znajdują się oczywiście synagogi i cmentarze żydowskie, ale także zwracamy uwagę na miejsce osiedli żydowskich w nieżydowskim otoczeniu (mieście, majątku magnackim czy szlacheckim). Aby lepiej zrozumieć wielokulturowość ośrodków, w których zamieszkiwali Żydzi, zwiedzamy także kościoły, cerkwie, meczety, dwory, pałace itp.
Staramy się, żeby na trasie objazdu znalazły się zabytki mniej znane, położone w mało uczęszczanych rejonach, z dala od szlaków turystycznych.
Objazd zakończony jest zaliczeniem, podczas którego studenci samodzielnie omawiają i interpretują zabytki kultury materialnej.
Objazdy 2 roku w poprzednich latach:
2019 – Podole
2015/16 – Białoruś zachodnia i środkowa
2016/17 – Wołyń
2017/18 – ziemia lwowska
Praktyki zawodowe
W trakcie studiów licencjackich studenci zobowiązani są do odbycia praktyk zawodowych w wymiarze 30 godzin. Zalecane jest, aby praktyki odbywali studenci bardziej zaawansowani, będący przynajmniej w połowie drugiego roku studiów.
Celem praktyk jest ułatwienie absolwentom wchodzenia na rynek pracy dzięki zdobyciu pierwszego doświadczenia zawodowego, sprawdzeniu swojej wiedzy w praktycznym działaniu, poznaniu warunków pracy w różnego rodzaju środowiskach oraz ocenie możliwości realizacji własnych planów zawodowych.
Każdy student indywidualnie wybiera miejsce i termin swoich praktyk. Wybór uzgadnia z opiekunem praktyk, który pośredniczy przy wszelkich koniecznych formalnościach.
Miejscem odbywania praktyk mogą być instytucje, których działania związane są z tematyką żydowską, takie jak np. instytuty naukowe, archiwa, muzea, ośrodki kultury, wydawnictwa, redakcje, placówki oświatowe, gminy żydowskie, fundacje i organizacje pozarządowe.
Rekomendowane instytucje w Warszawie:
- Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
- Muzeum Warszawy (szczególnie oddziały: Korczakianum oraz Muzeum Warszawskiej Pragi)
- Żydowski Instytut Historyczny
- Centrum Kultury Jidysz
- Fundacja Rodziny Nissenbaumów
- Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Opiekunką praktyk zawodowych jest mgr Regina Gromacka (e-mail: r.gromacka@uw.edu.pl)
Przedłużenie toku studiów
Informacje o zasadach dot. przedłużenia toku studiów znajdują się tutaj.
Profil absolwenta
W trakcie studiów studenci zdobywają szeroką wiedzę merytoryczną oraz podstawowe umiejętności interdyscyplinarnego warsztatu badawczego, związanego z różnymi dyscyplinami nauki, takimi jak historia, literaturoznawstwo czy kulturoznawstwo. Należą do nich wyszukiwanie, gromadzenie, selekcja i krytyczna ocena informacji o różnym charakterze, umiejętność prezentacji, logicznego argumentowania i przekazywania na piśmie tej argumentacji. Studenci uczą się też pracy w grupie, merytorycznej dyskusji i wspólnego rozwiązywania problemów, a także samodzielnej pracy.
Bardzo ważnymi kompetencjami jest znajomość języków żydowskich: hebrajskiego i jidysz.
Studia „Historia i kultura Żydów” przygotowują do podjęcia pracy w bardzo różnych instytucjach, takich jak: ośrodki badawcze, muzea, wydawnictwa, archiwa, szkoły i organizacje społeczne, zwłaszcza tych, które koncentrują się na badaniu i upowszechnianiu wiedzy o historii i kulturze Żydów, budowaniu bliskich relacji między społecznością polską i żydowską oraz przełamywaniu uprzedzeń na tle wyznaniowym czy narodowościowym. Uzyskane w czasie studiów wiedza i umiejętności dają także możliwość realizacji swoich pasji w szeroko rozumianej branży edukacyjnej i turystycznej.
Strona www poświęcona studiom judaistycznym
Zapraszamy na stronę internetową poświęcona studiom judaistycznym na Wydziale Historii UW.