Odnowienie doktoratu prof. Michała Tymowskiego
12 czerwca 2023 r. o godz. 12.00 w Sali Senatu Pałacu Kazimierzowskiego odbyła się uroczystość odnowienia doktoratu prof. Michała Tymowskiego.
Prof. Michał Tymowski jest wybitnym specjalistą w zakresie historii średniowiecznej oraz dziejów Afryki przedkolonialnej. Rozprawę doktorską – napisaną pod kierunkiem prof. Mariana Małowista – obronił w 1971 roku. Przez całe swoje zawodowe związany był z Uniwersytetem Warszawskim – od 1964 roku do przejścia na emeryturę w 2011 roku zatrudniony w Instytucie Historycznym. Jest członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności i członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk.
Badacz ma w swoim dorobku wiele prac naukowych, m.in. Historia Mali, Dzieje Timbuktu czy Państwa Afryki przedkolonialnej. Był też głównym redaktorem monumentalnej Historii Afryki do początków XIX wieku oraz współautorem wielokrotnie wznawianej syntezy Historii Polski. W swojej pracy organizacyjnej przysłużył się znacząco Uniwersytetowi Warszawskiemu, pełniąc m.in. funkcję dyrektora Instytutu Historycznego przez dwie kadencje (w latach 2002–2008).
Rada Wydziału Historii UW przyjęła postanowienie o odnowieniu doktoratu prof. Michała Tymowskiego 29 czerwca 2022 roku. 22 marca 2023 roku Senat UW podjął uchwałę o nadaniu tej uroczystości charakteru uczelnianego.
Uczony, badacz, obywatel
Uroczystość odbyła się 12 czerwca w Sali Senatu Pałacu Kazimierzowskiego na kampusie UW przy Krakowskim Przedmieściu.
– To wielka radość i zaszczyt móc wyrazić szacunek dla pracy i działalności prof. Michała Tymowskiego na rzecz Uniwersytetu Warszawskiego i innych polskich uczelni. Chcę Panu Profesorowi podziękować za wszystko, co Pan robi dla Uniwersytetu, dla rozwoju polskiej nauki oraz dążenia do prawdy historycznej. Charakteryzuje Pana Profesora niezwykła otwartość, wszechstronność, szacunek do człowieka i stawianie akcentu na współpracę międzypokoleniową. To cechy, którymi powinien się odznaczać każdy uniwersytet, a Uniwersytet Warszawski szczególnie. Badania, które Pan prowadził m.in. w Afryce, dotyczące np. wpływu handlu na rozwój państw afrykańskich, dostarczały nam wiedzy również o współczesności. Odkrywał Pan pewną powtarzalność zjawisk – powiedział prof. Alojzy Z. Nowak, rektor UW.
Laudację wygłosił promotor prof. Jan Kieniewicz. W swoim wystąpieniu opisywał naukową drogę prof. Tymowskiego przez pryzmat trivargi, czyli trzech celów życia ludzkiego, które prowadzą do wyzwolenia (kāma, artha, dharma).
– Stoję przed zadaniem niecodziennym. Mam nie tylko wyjaśnić, dlaczego Michał Tymowski jest wybitnym uczonym, ale przede wszystkim, na czym polegają jego zasługi dla naszej Alma Mater. Niecodziennym nie znaczy – trudnym. To znaczy tylko – wydarzającym się na tyle rzadko, że zwracającym uwagę. Przyjmując zaszczytną rolę promotora, pomyślałem, że oto wstępuję w miejsce, które przed 50 laty zajmował prof. Marian Małowist, nasz Mistrz. Oto Michał Tymowski, jego uczeń. W zasadzie na tym mógłbym skończyć. Dzielą nas drobne trzy lata, ale gdy Michał przyszedł na seminarium, ja już byłem magistrem i miałem powierzoną pieczę nad młodymi adeptami seminarium magisterskiego. Prowadziłem samokształcenie w zakresie języka portugalskiego. Jesteśmy uczestnikami tej samej drogi, podczas której mieliśmy świadomość, że pokonywać będziemy trudności, jednak mieliśmy cel. Był on niesłychanie odległy i atrakcyjny. Najważniejszym elementem tej drogi do samodzielności naukowej była świadomość konieczności sprzeciwu do osiągnięcia zasług. żeby zasłużyć, trzeba się było sprzeciwić – mówił prof. Kieniewicz, dodając: – Droga prof. Tymowskiego w nauce to była kwestia wyzwolenia się z pewnego dogmatu naukowego, który jest bardzo widoczny w temacie i realizacji jego rozprawy doktorskiej. Musiał znaleźć sobie własne miejsce. Michał Tymowski wszedł w świat nauki na własnych prawach, czego świadectwem jest m.in. jego propozycja wczesnego imperium jako doświadczenia państw nieeuropejskich przed dominacją kolonialną.
Promotor podkreślał, że prof. Michał Tymowski zasłużył się zarówno jako uczony, jak i obywatel.
– Prof. Michał Tymowski jest historykiem, którego profil naukowy i droga zawodowa mogą być wzorem wychowanka i pracownika Instytutu Historycznego UW – dodał prof. Łukasz Niesiołowski-Spanò, dziekan Wydziału Historii UW.
– Dziękuję za tę wspaniałą uroczystość. To podsumowanie bardzo długiej drogi. Na tym Uniwersytecie jestem od 1959 roku. Właściwie całe życie spędziłem tutaj, wśród Was. Bardzo to sobie cenię. 12 lat temu odszedłem na emeryturę, ale nie zerwałem kontaktu z uczelnią, nie przerwałem badań naukowych. Nie wyobrażam sobie życia bez tej pracy – powiedział prof. Michał Tymowski.
Relacja z uroczystości
Fragment nagrania ze wspomnieniami prof. Michała Tymowskiego