We use cookies on this site to enhance your user experience. Do You agree?

Nagrobki z cmentarzy żydowskich w regionie Zagłębia i Małopolski zachodniej. Korpus inskrypcji i motywów zdobniczych

Celem projektu jest stworzenie korpusu inskrypcji nagrobnych i motywów zdobniczych z cmentarzy żydowskich z regionu Zagłębia i zachodniej Małopolski. Region ten – kojarzony przede wszystkim z górnictwem i przemysłem ciężkim – stanowił w XIX i w początkach XX wieku ważny obszar osadnictwa żydowskiego. W początkach XX wieku Żydzi stanowili tu około 20% ogółu ludności, działały tu prężnie żydowskie partie polityczne i organizacje społeczne. W regionie tym ocalało wiele zabytków żydowskiej kultury materialnej, w tym także cmentarzy. Korpus obejmie zarówno nagrobki z cmentarzy opracowanych w ramach wcześniejszych prac (Pilica, Olkusz, Sławków, Dąbrowa Górnicza, Jaworzno), jak i inwentaryzowanych w ramach tego projektu. Prace obejmą trzy duże i ważne cmentarze: Chrzanów, Będzin i Trzebinię. Cały korpus obejmie około 7 tysięcy nagrobków z 9 cmentarzy w 8 miejscowościach. Dotychczas taki korpus nie powstał dla żadnego regionu Polski.

Dla każdego cmentarza sporządzona zostanie dokładna mapa z zaznaczeniem miejsca położenia wszystkich nagrobków. Każdy nagrobek zostanie oczyszczony i sfotografowany, sporządzony zostanie odpis inskrypcji i jej tłumaczenie na język polski (inskrypcje są przeważnie w języku hebrajskim) wraz z komentarzem i opisem motywów zdobniczych. Zebrany materiał, umieszczony w ogólnodostępnej bazie danych, będzie stanowić podstawę dla różnorodnych badań, również w szerszej, regionalnej skali. Umożliwi badania historyczne i demograficzne nad dziejami poszczególnych gmin czy rodzin żydowskich, duchowością żydowską oraz wewnętrznym zróżnicowaniem społeczności żydowskiej, obejmującej zarówno Żydów ortodoksyjnych (chasydów), jak i Żydów niereligijnych bądź zasymilowanych. Nagrobki umożliwiają także badanie sztuki żydowskiej (symbolika przedstawień, motywy zdobnicze, funkcjonowanie warsztatów kamieniarskich) oraz języka hebrajskiego używanego na ziemiach polskich.